C-12-11 Mellora da Calidade educativa desde un Enfoque de DDHH e Equidad de Xénero fase III

A Cooperación Galega definiu unha Intervención de Desenvolvemento Integral -IDI- en Guatemala, centrada na implementación das infraestruturas básicas para o desenvolvemento de comunidades asentadas na franxa costeira do Departamento de Retalhuleu. Comunidades que son habitadas principalmente por poboación indíxena e que teñen condicións de alta ruralidad.
As IDI foron definidas como aquelas accións que implican un proceso de cooperación, mediante o achegue de recursos nunha zona xeográfica determinada, na que participan distintos actores; dentro delas proponse como estratexias fundamentais a coordinación e complementariedad, buscando a xeración de sinerxías positivas que permitan obter os mellores resultados. Nese marco definiuse o proxecto de "mellora da calidade educativa", orientado a incrementar a calidade de vida das comunidades identificadas a partir da mellora da pertinencia e calidade da educación.
O proxecto está situado ao sur de Guatemala, nos municipios de Champerico e Retalhuleu, pertencentes ao Departamento de Retalhuleu, Guatemala, Centro América. As e os beneficiarios directos son os nenos e nenas que estudan nas escolas primarias (dos graos de 2º a 6º), mestres e mestras que participarán en programas de innovación educativa, e adolescentes en proceso de formación diversificada, de 16 comunidades en ambos dous municipios. Os beneficiarios indirectos son todos os habitantes das distintas comunidades. A proposta a implementarse en 2011, é unha continuidade das accións iniciadas en 2008.
O proxecto busca elevar a calidade dos servizos de educación en forma integral nas comunidades participantes, atendendo a criterios de pertinencia sociocultural, efectividade pedagóxica e equidad de xénero, a través de dúas áreas de intervención:
1. A implementación, nas escolas do nivel primario, dun programa contextualizado de lectoescritura eficaz con énfase en valores nos graos de 2º a 6º; o primeiro grao non se inclúe, xa que as e os nenos atópanse nunha etapa de aprendizaxe en lectura que aínda non domina, e para poder implementar a proposta pedagóxica que expomos, terase que facer con nenos e nenas que xa contan con habilidades lectoras.
Este programa está orientado a mellorar as competencias de lectura, escritura e desenvolvemento do pensamento, aplicadas a contidos formativos, acordes co Currículo Nacional Base, os cales cobren as áreas de interculturalidad, formación cidadá, xestión de riscos, educación sexual, sensibilización cara ao uso de idiomas mayas. O programa ten unha énfase no desenvolvemento dos catro compoñentes da Reforma Educativa: Interculturalidad, Equidad de xénero, Pensamento lóxico, Dereitos Humanos e cultura de Paz. O programa utiliza a lectura como porta de entrada para a realización de actividades non tradicionais, as cales teñen unha duración de 60 minutos diarios. A implementación deste programa realizarase, ao mesmo tempo, co estudiantado de 2º a 6º primaria e coas e os educadores dese nivel. Inclúe un proceso de formación docente e asesoría pedagóxica, xunto á dotación de libros de texto contextualizados para as e os educandos.
2. Impulsarase a formación de mestres/as de educación primaria oriúndos das localidades, a través de bolsas de estudo para mozos interesados/as en formarse como docentes; o programa de bolsas inclúe a implementación dun proceso de acompañamento administrativo á formación das e os bolseiros, a fin de asegurar a continuidade e efectividade dos seus estudos.
O programa de lectoescritura contextualizado que se implementará nas escolas das comunidades de Champerico do departamento de Retalhuleu, forma parte dun esforzo amplo entre PRODESSA e Educación sen Fronteiras, o cal está orientado ao desenvolvemento dun modelo pedagóxico alternativo para ser implementado nas escolas rurais do país; neste marco, o deseño e a elaboración dos materiais de 2º a 6º graos serán contribución de PRODESSA e ESF ao desenvolvemento pedagóxico deste proxecto (a reprodución de devanditos materiais) farase a cargo dos fondos solicitados á entidade para este proxecto.
Complementando estas dúas compoñentes do proxecto, proporcionarase acompañamento e apoio ás organizacións locais que traballan o tema educativo, co obxecto de achegar nos procesos de esixencia do cumprimento do dereito á educación.